“Als ik weinig geld heb koop ik boeken; als er dan nog wat over is koop ik eten en kleding.” Een uitspraak van Erasmus, vijf eeuwen geleden. Zou hij het serieus bedoeld hebben? Was lezen een eerste levensbehoefte? Blijkbaar waren boeken voor hem van levensbelang. Door te lezen kreeg hij toegang tot een andere wereld en nieuwe inzichten. Hij was niet afhankelijk van wat door geestelijke gezagsdragers werd voorgelezen, zoals de meeste mensen in zijn tijd. Boeken boden hem de kans om zelf te lezen en te studeren. Hij leerde voor zichzelf te denken, als humanist en vrijzinnige avant la lettre.
Wat betekenen boeken voor u? Niet alle vrijzinnigen zijn lezers, maar vele wel. Ik tref bij mijn bezoeken als vrijzinnig voorganger vaak een rijk gevulde boekenkast. En in het verlengde daarvan: ik ontmoet rijk gevulde hoofden, waar veel ervaringen en wijsheden uit al die boeken zijn opgeslagen. Daar ben ik van onder de indruk. Soms hoor ik dat het niet meer lukt om boeken te lezen, of dat het steeds moeilijker gaat. Het valt niet mee, als je moet vaststellen dat de tijd van lezen helaas voorbij is. Een echte eerste levensbehoefte zal het niet zijn. Ik vermoed dat we uiteindelijk wel zonder boeken kunnen. Maar als het gaat om nieuwe kennis en ideeën, of de mogelijkheid om je even in een andere wereld wanen, kunnen we daar zonder? Ik wens ons allen het vermogen om nieuwsgierig te blijven, met of zonder boeken.